Privredna komora Vojvodine predočila je kratak pregled kretanja makroekonomskih indikatora u AP Vojvodini za period januar – april 2022. godine.
BRUTO DOMAĆI PROIZVOD
Realni rast bruto domaćeg proizvoda (BDP) Republike Srbije u prvom kvartalu 2022. godine, u odnosu na isti period prethodne godine, iznosio je 4,4%. Posmatrano po delatnostima, u prvom kvartalu 2022. godine, u odnosu na isti period prethodne godine, značajan realni rast bruto dodate vrednosti zabeležen je u sektoru trgovine na veliko i malo i popravke motornih vozila, saobraćaja i skladištenja i usluga smeštaja i ishrane kao i sektoru industrije i
snabdevanja vodom i upravljanja otpadnim vodama. Značajan realni pad bruto dodate vrednosti zabeležen je u sektoru građevinarstva. Posmatrano po agregatima upotrebe, u prvom kvartalu 2022. godine, u odnosu na isti period prethodne godine,
realni rast zabeležen je kod svih agregata: izdaci za finalnu potrošnju domaćinstava, izdaci za finalnu potrošnju neprofitnih institucija koje pružaju usluge domaćinstvima (NPID), izdaci za finalnu potrošnju države, bruto investicije u osnovna sredstva, izvoz robe i usluga i uvoz robe i usluga.
INFLACIJA
Međugodišnja inflacija je u Srbiji u aprilu 2022. godine iznosila 9,6%. Cene prerađene hrane su bile više za 11,4%, a cene neprerađene hrane za 24,6%. Visok međugodišnji rast cena hrane je u najvećoj meri posledica delovanja faktora na strani ponude, a to je rast cena svih ulaznih troškova u proizvodnji hrane. Na mesečnom nivou, inflacija je u aprilu ove godine iznosila 1,5%.
Mesečnu dinamiku kretanja inflacije obeležili su rast cena hrane, cena proizvoda u okviru bazne inflacije i cena energenata.
Narodna banka Srbije (NBS), prema najnovijoj projekciji, i dalje očekuje da će inflacija u drugoj polovini ove godine imati opadajuću putanju, da će se u granice cilja najverovatnije vratiti u drugoj polovini naredne godine, a zatim nastaviti da usporava do kraja perioda projekcije.
POLJOPRIVREDA
Prema podacima RHMZ-a, april 2022. godine je na teritoriji Srbije bio nešto hladniji nego što je uobičajeno, sa prosečnom količinom padavina. Temperature setvenog sloja poljoprivrednog zemljišta su tokom meseca bile u porastu, u drugoj polovini aprila su dostigle optimalne vrednosti, što je omogućilo prolećnu setvu. Mesečne padavine u AP Vojvodini kretale su se u količini od 33,5 mm u Vršcu do 65,5 mm u Sremskoj Mitrovici, što je iznad višegodišnjeg proseka na svim padavinskim stanicama osim Vršca. Dospele padavine u aprilu održavale su optimalnu vlažnost u površinskom i dubljim slojevima zemljišta, što je bilo od značaja za ozime useve koji su bili u fazi intenzivnog porasta, šećernu repu, kao i za tek posejane i nikle useve (kukuruz, suncokret, soju). Cene primarnih poljoprivrednih proizvoda su tokom aprila bile na visokom cenovnom nivou sa rastućim trendom. Cena pšenice zabeležila je nove cenovne maksimume, a tokom aprila kretala se u rasponu od 35,00 do 38,20 din/kg bez PDV-a, što je za preko 50,0% više nego u istom mesecu protekle godine.
PRIVREDNA KOMORA VOJVODINE
Cena kukuruza u aprilu kretala se između 32,7 i 34,0 din/kg bez PDV-a, dok mu se cena u istom mesecu 2021. kretala oko 25,00 din/kg bez PDV-a. Cena soje tokom aprila bila je između 82,80 (početkom meseca) i 84,00 din/kg (krajem meseca) bez PDV-a.
Nezabeležen rast cena hrane u svetu – Globalne cene hrane dostigle su u aprilu novi maksimum, rastući najbržom stopom u poslednjih 14 godina nakon što je rat u Ukrajini doveo do nagle krize na tržištima žitarica i biljnog ulja. Indeks cena hrane u martu koji je objavila Organizacija UN za hranu i poljoprivredu (FAO) porastao je za 34 odsto na godišnjem nivou, pomerajući rekord treći mesec uzastopno. Vlada Srbije odobrila je mesečne kvote za izvoz po 150.000 tona pšenice i kukuruza, 20.000 tona brašna i osam miliona litara rafinisanog suncokretovog ulja.
Ukupna vrednost agrarne spoljnotrgovinske robne razmene AP Vojvodine u periodu januar – april 2022. godine iznosi 934,5 mln evra i veća je za 0,8% od ostvarene razmene u istom periodu 2021. godine. Međugodišnje, izvoz je smanjen za 9,0%, a uvoz je povećan za 25,6%. Iz spoljnotrgovinske razmene agrarnih
proizvoda u periodu januar – april tekuće godine ostvaren je suficit od 272,2 mln evra, koji je manji za 31,9% od suficita u istom periodu prošle godine.
Najznačajniji izvozni poljoprivredni proizvod AP Vojvodine u prva
četiri meseca 2022. godine jeste kukuruz, koji je izvezen u vrednosti od 76,4 mln evra, što je čak za 56,0% manje u odnosu na isti period prethodne godine. Kukuruz učestvuje sa 12,7% u izvozu agrarnih proizvoda. Drugi po vrednosti izvoza
(38,8 mln evra) jeste proizvod hrana za pse i mačke, koji je u odnosu na isti period prošle godine ostvario rast od 33,5%, dok je vrednost izvoza pšenice smanjena za 40,6%. Značajan rast u izvozu beleži semenski kukuruz, koji je izvezen u vrednosti
od 33,7 mln evra, odnosno za 55,7% više nego u prva četiri meseca 2021. godine. Vrednost uvoza u posmatranom periodu je znatno porasla (za 25,6%), prvenstveno zbog rasta vrednosti uvoza proizvoda meso od domaćih svinja bez kostiju
smrznuto, čija se uvezena vrednost više nego udvostručila, semenskog kukuruza (za 30,4%), nepržene kafe za 91,3%. U periodu januar – april 2022. godine uvezeno je 7.483 tona soje u zrnu u vrednosti od 4,8 mln evra, dok je u istom periodu 2021. godine zabeležen uvoz soje u zrnu od svega 86,4 hiljade evra (192 tone).
INDUSTRIJA
U periodu januar – april 2022. godine, u odnosu na isti period prethodne godine, industrijska proizvodnja u Republici Srbiji je zabeležila rast od 1,9%. U AP Vojvodini je u istom periodu zabeležen rast industrijske proizvodnje od 4,7%. Rast industrijske proizvodnje u AP Vojvodini beleže sva tri sektora, i to: Rudarstvo za 4,6%, Prerađivačka industrija za 4,4% i Snabdevanje električnom energijom, gasom, parom i klimatizacija za 15,4%. U ovom periodu povećanje fizičkog obima proizvodnje zabeleženo je u 11 od ukupno 24 proizvodne oblasti Prerađivačke industrije Pokrajine.
GRAĐEVINARSTVO
U prvom kvartalu 2022. godine, međugodišnje posmatrano, vrednost građevinskih radova izvedenih u Republici Srbiji smanjena je za 5,9% u stalnim cenama, dok je na teritoriji AP Vojvodine zabeležen rast od 2,5%. Posmatrano prema vrsti građevina, vrednost izvedenih radova na zgradama u AP Vojvodini, u prvom kvartalu 2022. godine, u stalnim cenama, povećana je za 21,2% mg, dok je vrednost izvedenih radova na ostalim građevinama smanjena za 9,0% mg.
U periodu januar – mart 2022. godine, u Republici Srbiji je izdato ukupno 6.440 građevinskih dozvola, što je za 28,2% više nego u istom periodu prethodne godine. Najviše građevinskih dozvola izdato je na području Regiona Vojvodine (2.466 građevinskih dozvola ili 38,3% od ukupno izdatih), i to za 26,7% više nego u istom periodu prethodne godine.
SPOLJNA TRGOVINA
Ukupna spoljnotrgovinska robna razmena AP Vojvodine u periodu januar – april 2022. godine iznosila je 7,2 mlrd evra (35,1% spoljnotrgovinske robne razmene Republike Srbije u istom periodu), što je za 49,6% više u odnosu na razmenu ostvarenu u prva četiri meseca 2021.
Izvoz robe je ostvaren u vrednosti od 2,9 mlrd evra (rast od 17,1% mg), a uvoz u vrednosti od 4,4 mlrd evra (rast od 82,7% mg). Iz spoljnotrgovinske robne razmene je zabeležen deficit u vrednosti od 1,5 mlrd evra.
Zbog znatno većeg rasta uvoza od izvoza, pokrivenost uvoza izvozom je opala sa 102,0% na 65,3%. Posmatrano po ekonomskoj nameni, u strukturi izvoza AP Vojvodine u periodu januar – april 2022. najveće učešće tradicionalno imaju intermedijarni proizvodi (39,9% ukupnog vojvođanskog izvoza), dok u strukturi uvoza najveće učešće ima uvoz energenata (35,9% ukupnog vojvođanskog uvoza u posmatranom periodu).
Najznačajniji izvozni proizvodi AP Vojvodine u prva četiri meseca 2022. godine su setovi provodnika za paljenje, ostali setovi za vozila (130,6 mln evra) i gasna ulja, bez biodizela (123,7 mln evra), dok su na strani uvoza to gas (928,0 mln evra) i nafta (549,4 mln evra). Glavne destinacije vojvođanskog izvoza
su Nemačka (15,8%) i Bosna i Hercegovina (10,2%), dok je najveći uvoz zabeležen iz Mađarske (16,9%), Ruske Federacije (14,1%) i Nemačke (12,4%).
TRGOVINA NA MALO
U periodu januar – april 2022. godine u odnosu na isti period prethodne godine, promet robe u trgovini na malo u Republici Srbiji zabeležio je povećanje od 23,0% u tekućim cenama, odnosno od 9,9% u stalnim cenama. U istom periodu, u AP Vojvodini je zabeležen rast prometa u trgovini na malo od
22,5% u tekućim, odnosno 8,4% u stalnim cenama. Na unutrašnjem tržištu Republike Srbije u prva četiri meseca 2022. godine u odnosu na isti period prethodne godine, zabeleženo je povećanje prometa u svim grupama osnovnih agregata po KD, i to u grupi Hrana, piće i duvan za 17,0% u tekućim, a 3,0% u stalnim cenama, u grupi Neprehrambeni proizvodi, osim motornih goriva za 22,5% u tekućim cenama, a 15,6% u stalnim cenama, dok je u grupi Motorna goriva zabeležen najveći rast od
39,7% u tekućim cenama, odnosno 16,4% u stalnim cenama.
TURIZAM
U periodu januar – april 2022. godine u AP Vojvodini je ukupan broj dolazaka turista iznosio 162.995 (18,0% ukupnih dolazaka u Republiku Srbiju u istom periodu), što je za 83,2% više u odnosu na isti period prethodne godine. Domaći turisti su činili 58,8% ukupnih dolazaka, a 41,2% su bili dolasci stranih državljana. U odnosu na isti period prethodne godine, broj dolazaka domaćih
turista povećan je za 42,5%, a broj dolazaka stranih turista za čak 208,8%. Ukupan broj registrovanih noćenja turista u Vojvodini u periodu januar – april 2022. godine iznosio je 475.371 (16,4% ukupnih noćenja turista u Republici Srbiji u istom periodu), što je za 50,8% više u odnosu na isti period
2021. godine. U ukupnom broju noćenja turista u Vojvodini u posmatranom periodu, 54,5% su bila noćenja domaćih, a 45,5% noćenja stranih turista. U odnosu na period januar – april prethodne godine, broj noćenja domaćih turista povećan je za 27,9%, a broj noćenja stranih turista za čak 92,2%.
REGISTROVANA ZAPOSLENOST
U prvom kvartalu 2022. godine ukupan broj zaposlenih u Republici Srbiji iznosio je 2.284.286 lica, što je za 36.086 lica, odnosno za 1,6%, više u odnosu na prvi kvartal 2021. godine. U istom periodu, na nivou Vojvodine je ukupan broj zaposlenih iznosio 574.833 lica (25,2% ukupno zaposlenih na nivou
Republike Srbije), što je za 0,9% ili 4.867 lica više u odnosu na prvi kvartal prethodne godine, a za 0,5% ili 2.670 lica manje u odnosu na prethodni kvartal. Zaposleni u pravnim licima su činili 79,7% ukupnog broja registrovano zaposlenih u AP Vojvodini, 17,3% su bili preduzetnici i zaposleni kod njih i lica koja samostalno obavljaju delatnost, a preostalih 3,0% su registrovani
individualni poljoprivrednici.
NEZAPOSLENOST
Prema evidenciji Nacionalne službe za zapošljavanje (NSZ), u Vojvodini je na kraju aprila 2022. godine bilo 94.476 aktivno nezaposlenih lica (20,4% ukupno nezaposlenih u Republici Srbiji u istom periodu), što je za 17,1% ili 19.420 lica manje u odnosu na april prethodne godine, a za 2,3% ili 2.242 lica manje u odnosu na prethodni mesec mart 2022. Manji broj nezaposlenih u
odnosu na april 2021. godine je zabeležen u svim oblastima Regiona Vojvodine.
ZARADE
Prosečna bruto zarada u AP Vojvodini u periodu januar – mart 2022. godine iznosila je 94.524 dinara, a prosečna neto zarada 68.503 dinara. U odnosu na isti period prethodne godine, zabeležen je rast i bruto i neto zarade od 13,3%. Na republičkom nivou, prosečna bruto zarada u posmatranom periodu iznosila je
99.356 dinara, a neto 72.067 dinara, a rast bruto i neto zarada u odnosu na isti period prošle godine iznosio je 13,4% nominalno, odnosno 4,3% realno.
ANKETA O RADNOJ SNAZI
Prema Anketi o radnoj snazi RZS-a, stopa zaposlenosti na nivou Republike Srbije za prvi kvartal 2022. godine iznosi 49,3%, a stopa nezaposlenosti 10,6%. U istom periodu, na nivou Regiona Vojvodine beleži se stopa zaposlenosti od 49,2%, a stopa nezaposlenosti od 9,7%.
*Podaci dostavljeni od strane Privredne komore Vojvodine.
Novi Sad, 4. jun 2022. godine
